Даша-Рабдан Одбоевич Батожабай Шэтын областиин Агын Буряадай тойрогой Догой нютагта 1921 ондо түрэһэн юм. 1936 ондо Зугаалайн долоон жэлэй һургуули дүүргээд, Улаан-Үдын театрально-хүгжэмэй техникумдэ ороо һэн.
1940 ондо театрай артист Д-Р. Батожабай Москвада болоһон Буряадай искусствын нэгэдэхи декадада хабаадалсаа. Дайнай эхилхэдэ, Д-Р. Батожабай Новосибирск хотодо сэрэгэй лётчигуудай һургуулида һуража байба. Тэрэ һургуулияа дүүргэмсээрээ фронтдо, холо ниидэдэг авиациин лётчигоор алба хээ һэн.
Дайнай һүүлээр Д-Р. Батожабай радиокомитедтэ редактораар хүдэлөө, хүдөөгэй уран бэлигтэнэй табиха нэгэ акттай зүжэгүүдые бэшэнэ, нэгэ хэды соо Шэтын областьдо нютагайнгаа колхоздо хүдэлөө.
1952 ондо М. Горькиин нэрэмжэтэ Литературна институдта ороод, тэрэнээ 1957 ондо дүүргэбэ. Институдта һуража байха үедөө «Адуушанай дуун», «Багшашни хэн бэ?» гэжэ повестьнуудые, «Адуушанай дуун» гэжэ адли нэрэтэй фильмын сценари болон бусад драмануудые бэшэһэн байна. Институт дүүргэхэ жэлдээ Д-Р. Батожабай «Төөригдэһэн хуби заяан» гэжэ трилоги — гурбан романай нэгэдэхи ном бэшэжэ эхилээ. Удаадахи арбан жэл соо хүдэлжэ хоёрдохи номыень, харин 1965 ондо гурбадахи номыень дүүргэбэ.
Д-Р. Батожабай «Галта мүрэн», «Дойбод сохилго», «Барометр шуурга харуулна», «Сэлмэг тэнгэриин сахилгаан», «Зүрхэнэй шарха», «Эхэ тухай домог», «Галаар эрьеһэн галаб», «Урбаанай уршагта ябадалнууд», «Залинта аадар», «Модон шоро» гэжэ зүжэгүүдые бэшэбэ. Тэдэнь бултадаа X. Намсараевай нэрэмжэтэ Буряад драмын академическэ театрай тайзан дээрэ табигданхай. «Алтан гэр» гэжэ фильмын сценариие Г. Цыдынжаповтай хамта бэшээ. «Барометр шуурга харуулна», «Зүрхэнэй шарха» гэжэ зүжэгүүд Х. Намсараевай нэрэмжэтэ Буряад драмын театрай түүхэдэ эли тобоймо үзэгдэл болоһон байна.
Бэлигтэй уран зохёолшо «Төөригдэһэн хуби заяан» гэжэ трилоги-роман, туужанууд, ажабайдалай шухала темэнүүдтэ зорюулһан гүнзэгы удхатай зүжэгүүд болоод киносценаринуудые бэшэжэ, буряад совет литературын хүгжэлтэдэ ехэ хубитаяа оруулаа һэн. Москвада «Современник» гэжэ хэблэл Д-Р. Батожабайн романиие хоёр дахин ород хэлэн дээрэ хэблэжэ гаргаһаниинь, Монголой арадай республикада монгол хэлэн дээрэ оршуулагдажа хэблэгдэһэниинь уран зохёолшын бэлигэй урган хүгжэһые элитэ гэршэлнэ.
Д-Р. Батожабай трилогиёо дүүргэһэнэйнгээ удаа граждан дайнай герой, суута командир Нестор Каландаришвилиин хүтэлбэри доро партизануудай харуулһан гайхамшагта габьяа тухай «Уулын бүргэдүүд» гэһэн түүхын роман бэшэжэ суурхаа һэн. Тус роман мүн лэ ород хэлэн дээрэ оршуулагдажа, Москвада хэблэгдэн гараһан байна.
Тэрэнэй бэшэһэн «Катастрофа» гэһэн драма Х. Намсараевай нэрэмжэтэ Буряад драмын театрта 1980 ондо табигдаа бэлэй. Драма соо хитад арадай хүндэ хүшэр байдалда ороод байһан тухай харуулагдана.
Даша-Рабдан Одбоевич Батожабай бэлиг шадабариингаа улам һалбаржа байхада, үбшэлжэ наһанһаа нүгшөө һэн. Наһанһаа нүгшэһэн хойнонь Лхамасу Батуевна нүхэрэйнь оролдолгоор номуудынь хэблэгдэжэл байгаа. Республикын эдиршүүлэй номой санда Д-Р. Батажабайн нэрэ олгогдожо, горитойхон ажал ябуулагдаа. Түрэһэн тоонто Догой нютагтань хүшөө бодхоогдожо, нэрэнь, хэһэн ажалынь мүнхэлэгдөө. СССР-эй Уран зохёолшодой холбооной гэшүүн Даша-Рабдан Одбоевич Батожабай дайшалхы олон медаль, орденуудаар , мүн «Ажалай Улаан Тугай» орденоор шагнагдаһан юм.
1940 ондо театрай артист Д-Р. Батожабай Москвада болоһон Буряадай искусствын нэгэдэхи декадада хабаадалсаа. Дайнай эхилхэдэ, Д-Р. Батожабай Новосибирск хотодо сэрэгэй лётчигуудай һургуулида һуража байба. Тэрэ һургуулияа дүүргэмсээрээ фронтдо, холо ниидэдэг авиациин лётчигоор алба хээ һэн.
Дайнай һүүлээр Д-Р. Батожабай радиокомитедтэ редактораар хүдэлөө, хүдөөгэй уран бэлигтэнэй табиха нэгэ акттай зүжэгүүдые бэшэнэ, нэгэ хэды соо Шэтын областьдо нютагайнгаа колхоздо хүдэлөө.
1952 ондо М. Горькиин нэрэмжэтэ Литературна институдта ороод, тэрэнээ 1957 ондо дүүргэбэ. Институдта һуража байха үедөө «Адуушанай дуун», «Багшашни хэн бэ?» гэжэ повестьнуудые, «Адуушанай дуун» гэжэ адли нэрэтэй фильмын сценари болон бусад драмануудые бэшэһэн байна. Институт дүүргэхэ жэлдээ Д-Р. Батожабай «Төөригдэһэн хуби заяан» гэжэ трилоги — гурбан романай нэгэдэхи ном бэшэжэ эхилээ. Удаадахи арбан жэл соо хүдэлжэ хоёрдохи номыень, харин 1965 ондо гурбадахи номыень дүүргэбэ.
Д-Р. Батожабай «Галта мүрэн», «Дойбод сохилго», «Барометр шуурга харуулна», «Сэлмэг тэнгэриин сахилгаан», «Зүрхэнэй шарха», «Эхэ тухай домог», «Галаар эрьеһэн галаб», «Урбаанай уршагта ябадалнууд», «Залинта аадар», «Модон шоро» гэжэ зүжэгүүдые бэшэбэ. Тэдэнь бултадаа X. Намсараевай нэрэмжэтэ Буряад драмын академическэ театрай тайзан дээрэ табигданхай. «Алтан гэр» гэжэ фильмын сценариие Г. Цыдынжаповтай хамта бэшээ. «Барометр шуурга харуулна», «Зүрхэнэй шарха» гэжэ зүжэгүүд Х. Намсараевай нэрэмжэтэ Буряад драмын театрай түүхэдэ эли тобоймо үзэгдэл болоһон байна.
Бэлигтэй уран зохёолшо «Төөригдэһэн хуби заяан» гэжэ трилоги-роман, туужанууд, ажабайдалай шухала темэнүүдтэ зорюулһан гүнзэгы удхатай зүжэгүүд болоод киносценаринуудые бэшэжэ, буряад совет литературын хүгжэлтэдэ ехэ хубитаяа оруулаа һэн. Москвада «Современник» гэжэ хэблэл Д-Р. Батожабайн романиие хоёр дахин ород хэлэн дээрэ хэблэжэ гаргаһаниинь, Монголой арадай республикада монгол хэлэн дээрэ оршуулагдажа хэблэгдэһэниинь уран зохёолшын бэлигэй урган хүгжэһые элитэ гэршэлнэ.
Д-Р. Батожабай трилогиёо дүүргэһэнэйнгээ удаа граждан дайнай герой, суута командир Нестор Каландаришвилиин хүтэлбэри доро партизануудай харуулһан гайхамшагта габьяа тухай «Уулын бүргэдүүд» гэһэн түүхын роман бэшэжэ суурхаа һэн. Тус роман мүн лэ ород хэлэн дээрэ оршуулагдажа, Москвада хэблэгдэн гараһан байна.
Тэрэнэй бэшэһэн «Катастрофа» гэһэн драма Х. Намсараевай нэрэмжэтэ Буряад драмын театрта 1980 ондо табигдаа бэлэй. Драма соо хитад арадай хүндэ хүшэр байдалда ороод байһан тухай харуулагдана.
Даша-Рабдан Одбоевич Батожабай бэлиг шадабариингаа улам һалбаржа байхада, үбшэлжэ наһанһаа нүгшөө һэн. Наһанһаа нүгшэһэн хойнонь Лхамасу Батуевна нүхэрэйнь оролдолгоор номуудынь хэблэгдэжэл байгаа. Республикын эдиршүүлэй номой санда Д-Р. Батажабайн нэрэ олгогдожо, горитойхон ажал ябуулагдаа. Түрэһэн тоонто Догой нютагтань хүшөө бодхоогдожо, нэрэнь, хэһэн ажалынь мүнхэлэгдөө. СССР-эй Уран зохёолшодой холбооной гэшүүн Даша-Рабдан Одбоевич Батожабай дайшалхы олон медаль, орденуудаар , мүн «Ажалай Улаан Тугай» орденоор шагнагдаһан юм.